Donnie Darko (2001)

Amerikan doxa’sı: Bilinen bilinmeyenler, bilinmeyen bilinenler.

Filmin bir seçim kampanyasıyla başlaması, ailenin seçim konusunda çelişkiye düşmesi gariptir. Filmde daha sonra hiçbir şekilde geçmeyen bu “serbest motif”in, filmin kemali açısından ne gibi bir ehemmiyeti vardır?

Donnie Darko’nun ortalama izleyici için bu kadar “mana” ihtiva etmesinin sorgulanmasına gerek yok: Karşımızda bir “manik depresif”, “şizofrenik” ve “bunalımlı” bir delikanlı var. Günümüzün “anti –kahraman” imgesinin garip bir şekilde yeraltı adamı değil de çok şey bilen ve üstelik popüler adam olması (Fight Club) da bütün doxa’nın, üstelik de gönüllü bir şekilde, yeniden üretilmesine neden oluyor.

En fazla birkaç bölüm çekilebilecek vasat bir Amerikan teenage dizisinin sinemaya uyarlanması gibi duran ve son on dakikasında çorap söküğü gibi çözülen Donnie Darko’nun içinde boğulduğu derin yarıkları düşünmeden, filmin “enigmatik” mükemmel kurgusunu yeniden “deneyimlemek” isteyen izleyicileri kendi halinde bırakmak gerekiyor.

Garip bir şekilde Amerikan doxa’sının yeniden üretilmesi, anti-kahramanın zararına gerçekleşir (One Flew Over the Cuckoo's Nest, Requiem for a Dream, Clockwork Orange):
Tıpkı 11 eylül sabahı pentagon’a yapılan saldırının arkasındaki “bilinmeyen bilinenler” gibi bir şey var karşımızda. Eğer bir gün bir binaya ne idüğü belirsiz bir şey çarparsa sakın bunu içinde yaşadığınız doxa’ya yormayın: Gidin zamanda yolculuk, trajedi veya korku yönetimi programları ile açıklamaya çalışın. Hatta en iyisi siz ona buna da yormayın. Biz sizi öldürelim, böylece doxa da rahat etsin: Sonuçta “korku yönetimi programcısının” çocuk pornosu arşivleri de yerinde kalsın.

Çürümüş olsa da doxa doxadır: Zira bazıları, mesela Amerikan doxa’sının mağdurları, yalnız başına ölme korkuları nedeniyle, damarlarındaki trajediyle barışmaya mahkumdur.